1. Khám phản xạ thần kinh là khám gì?

Khám phản xạ là phần khách quan nhất của kiểm tra thần kinh. Điều này rất hữu ích trong việc giúp xác định mức độ tổn thương của hệ thần kinh. Thậm chí, trong một số tình huống, phản xạ có thể là phần chính yếu của việc thăm khám, như ở bệnh nhân hôn mê.

Điều kiện để khám phản xạ một cách chuẩn xác, có giá trị là đòi hỏi sự hợp tác tối thiểu từ phía bệnh nhân và tạo ra phản ứng có thể được đánh giá khách quan bởi bác sĩ. Đồng thời, bác sĩ cần phải biết các phản xạ thường thực hiện nhất và các kết quả có thể nhận được. Tuy nhiên, việc giải thích các phản ứng của phản xạ đòi hỏi một số phân tích kỹ lưỡng, dựa trên giải phẫu và sinh lý chức năng.

Các nhóm phản xạ thường được thăm khám bao gồm:

• Các phản xạ liên quan đến các dây thần kinh sọ như phản xạ ánh sáng đồng tử, phản xạ quai hàm
• Các phản xạ cơ xương
• Các phản xạ nông ngoài da

Tất cả các phản xạ nêu trên, dù ở mức độ đơn giản nhất, đều có cấu tạo từ một cung cảm biến. Trong đó, cung phản xạ đòi hỏi cần có tín hiệu cảm giác (hướng tâm) và tín hiệu vận động (ly tâm). Trong khi các phản xạ đơn giản chỉ liên quan đến một khớp nối thần kinh trực tiếp giữa sợi cảm giác và sợi vận động, một số phản xạ có thể cần đến nhiều nơron liên kết.

Mục đích của việc khám thần kinh là để xác định xem não, các giác quan đặc biệt, tủy sống, dây thần kinh ngoại biên, các thụ thể ở cơ và da của bệnh nhân có hoạt động bình thường hay không. Trong khi khám, bác sĩ lâm sàng cần phải liên hệ các dấu hiệu với cấu trúc giải phẫu ở hệ thần kinh. Với thông tin này, việc chẩn đoán phân biệt rối loạn gây ra các triệu chứng của bệnh nhân có thể tập trung hơn. Khám thần kinh lặp đi lặp lại có thể giúp đánh giá diễn biến bệnh của bệnh nhân và/hoặc đáp ứng với điều trị.

Việc khám thần kinh bắt đầu ngay khi bác sĩ lâm sàng gặp bệnh nhân và tiếp tục trong quá trình lấy bệnh sử. Quan sát thông thường tư thế và dáng đi của bệnh nhân, cách sử dụng tự nhiên các chi và cơ mặt cũng như cách bệnh nhân trả lời các câu hỏi bổ sung cho thông tin thu được từ khám thần kinh chính thức. Thái độ, tư thế, giao tiếp bằng mắt, trang phục và các câu trả lời của bệnh nhân cung cấp thông tin quan trọng về tâm trạng và mức thích nghi với xã hội. Lời nói bất thường hoặc khác thường, khó hiểu, mất phối hợp khi thực hiện các hành động phức tạp, tư thế bất thường hoặc cử động bất thường và thiếu không gian có thể biểu hiện rõ ràng trước khi kiểm tra chính thức.